Mynwent o atgofion oedd y ddinas. Yng nghysgodion ei beddfeini, llochesai ambell awgrym fod gobaith wedi trigo yn y lle hwn rywdro. Credodd addewidion y cwmnïau mawr – mi fyddai hi’n arbennig. Mi fydden nhw’n ei gwareiddio hi, drwy wydr a dur, nes ei bod hi fel pobman arall.
Gwerthodd y ddinas hon ei hannibyniaeth a’i harwahanrwydd. Daeth hi’n adlais a gafodd ei ddal yn y cwm hwn. Mudodd ei gorffenol, a derbyniodd ei dyfodol yn ddi-sŵn. Collwyd cadarnle, ond cafwyd goleuadau i oleuo nos ei dyfodol hi.
__________________________________
Hyhi oedd ffrwyth y tir. Tyfodd o ganlyniad i’r cymoedd a’i bwydodd. Meithrinwyd hi, a blagurodd i fod yn un o brif borthladdoedd y byd. Mi ddaeth hi’n lle y byddai hanes yn cael ei greu ynddo, ond yn ddigon buan ei hanes oedd ei hanterth hi.
Collodd ei hetifeddiaeth i darw dur: plymiodd yn ddwfn i’w chrombil, a chafwyd cysgodion dau nengrafwr i ‘lenwi’r bwlch’. Sarnwyd.
Efa Lois