Dychlamiad
Darllen yr oeddwn yng nghlydwch fy
stafell pan ddychlamodd golau'r bylb
yn ddisymwth. Am ryw encyd
anfeidrol o fychan bu tywyllwch.
Amrantiad, yn wir, ond taniodd fy
nychymyg er ei fyrred. Ni allwn beidio
a meddwl wedyn am dywyllwch y nos,
a sut rydym, yn groes i arfaeth y
bydysawd, yn ei gadw draw gyda'n
goleuadau. Yng nghwt y sylweddoliad
hwn, ailgyneuwyd ynof ryw barchus
ofn tuag at y nos wrth ystyried sut
mae'n ein hamgylchynu ni a'n
hynysoedd o lacharedd. Nid oes ond
rhaid i'r goleuni ballu unwaith er
mwyn teimlo'r duwch yn gwasgu
amdanat, yn stelcian fel blaidd o
amgylch y ty.
Carn Llidi
Cyfrwng gweledigaethau newydd oedd y garn oesol. Darllenais o’i chopa gylchdro’r feidr yn denu’r blynyddoedd i’r dechreuad yn ddi-baid; cronnant ar odre’r henle lle’r ânt ar dramp ar hyd y pentir: y môr yw eu gwahanfur. Dychwelant yn y man i droed y garn i’w hanfon eto ar eu taith.
Bûm innau uwch ben y tir yn caffael aflun y môr lle cyll y cylchdro ei afael. Ymdroi amlgyfair y môr a gipiodd hanesion o’u rhigol: daeth â minnau at y garn i sylweddoli’r siwrneiau gleision a deilio’r pererindodau. Yno y bûm: fy nhraed ar dir chwedlau a’m meddwl wedi ei ryddhau o afael y cylchdro, ar sathr y tonnau.
Morgan Owen
@morgowen - bardd Prosiect Rhithganfyddiad Blog Rhithganfyddiad | @ProsiectRhith